Jubileusz

POWSTANIE I ORGANIZACJA SZKOŁY PODSTAWOWEJ

W STUDZIENICACH PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ

Rys historyczny miejscowości i szkoły

Studzienice to duża wieś gminna, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1313 roku. Ludność w tym okresie, tak jak i w latach następnych, zajmowała się rolnictwem, hodowlą bydła oraz świń. Studzienice w XIV wieku zachowały prawo polskie, a władzę we wsi sprawował starosta, upoważniony do ściągania czynszów. Za czasów panowania krzyżackiego ziemia ta była posiadłością rycerską. W XV wieku wioska wróciła pod panowanie książąt pomorskich, którzy chcieli zunifikować ustrój z resztą księstwa. Już XIV wieku tereny te zamieszkiwała rodzima ludność kaszubska. Po zwycięstwie reformacji na ziemi bytowskiej w XVI wieku, jedynie w Studzienicach pozostali katolicy. W XVIII wieku, po przejściu ziemi bytowskiej w lenno brandenburskie Studzienice wraz z okolicznymi wioskami, dziś leżącymi w obrębie gminy, stały się domeną państwową. Zunifikowanie pod względem prawnym z innymi terenami prowincji pomorskiej nastąpiło dopiero w latach osiemdziesiątych XIX wieku, co nie było równoznaczne z pełną integracją, bowiem ludność miejscowa zachowała odrębność aż do 1945 roku. Dopiero okres Wiosny Ludów przyniósł wzrost świadomości narodowej, czego przejawem było m. in. powstanie Towarzystwa Oświaty Ludowej w Osławie Dąbrowej, miejscowości leżącej na terenie gminy. Majątki opuszczone przez Niemców były wykupywane przez Bank Polski i stowarzyszenie „Bazar” w Ugoszczy, co pomagało w utrzymywaniu stanu posiadania przez Polaków.

Po I wojnie światowej notuje się wtórną imigrację ludności niemieckiej z terenów przygranicznych, przekazanych Polsce. Postanowienia traktatu wersalskiego przyczyniły się do aktywizacji ruchu polskiej myśli społecznej. Na terenie samych Studzienic oraz Ugoszczy, Półczna, Somin i Osławy Dąbrowej istniały Koła Związku Polaków w Niemczech, Polskie Towarzystwo Teatralne, Towarzystwo Śpiewacze i Związek Harcerstwa Polskiego. W latach 1929 – 1930 otwarto polskie szkoły w Osławie Dąbrowej ( placówka ta została zamknięta przez władze niemieckie w 1933 roku ) i Ugoszczy (ta szkoła, mimo licznych trudności, działała do 1939 roku ). Należy zaznaczyć, iż działalność patriotyczna, polska, spotykała się z represjami – działaczy polonijnych aresztowano i osadzano w więzieniach i obozach koncentracyjnych, konfiskowano ich mienie, oskarżano ich w procesach kończących się wyrokami śmierci. Głównymi krzewicielami kultury i oświaty polskiej na terenach gminy Studzienice byli Jan Bauer, Bernard Werra i Jan Wróbel. Jan Bauer, z którego inicjatywy powstały polskie szkoły, został aresztowany i osadzony w obozie Sachsenhausen, gdzie zmarł. Szczególne nasilenie represji notuje się w latach 1939 –1945. W dniach 5 i 6 marca 1945 roku nastąpiło zajęcie terenu gminy Studzienice przez 70 armię radziecką, nacierającą w kierunku Gdańska. Ziemie te zostały włączone w granice okręgu Pomorze zachodnie, aby w dniu 7 lipca 1945 roku wejść w skład województwa gdańskiego. Nie na długo jednak, bowiem już rok później włączono je do województwa szczecińskiego. Dopiero po utworzeniu w 1950 roku województwa koszalińskiego weszły one w jego skład. Po dokonaniu przez władze państwa kolejnego podziału administracyjnego z dniem 1 czerwca 1975 roku, gmina Studzienice została częścią województwa słupskiego. Od 1947 roku do dnia dzisiejszego wieś Studzienice jest siedzibą władz administracyjnych. Gminę Studzienice utworzono 1 stycznia 1973 roku. Miało to na celu stworzenie silnych społecznie i ekonomicznie jednostek terenowych, które zapewniać miały wszechstronny rozwój środowiska. Pierwszym i jedynym Naczelnikiem Gminy był pan Ewald Gierszewski, który wcześniej sprawował funkcję kierownika szkoły. W 1990 roku wójtem gminy został pan Jerzy Szpakowski, który sprawuje te funkcję do dnia dzisiejszego. Ilość wsi wchodzących w skład gminy kształtowała się różnie. Od 1 stycznia 1973 roku ich liczba wynosi 11. Są one położone w dość dużej odległości.

Największe skupisko rodzimej ludności kaszubskiej znajduje się między innymi w Studzienicach. Ludność w dalszym ciągu utrzymuje się z rolnictwa, mimo że ziemie nie są urodzajne ( zaledwie V i VI klasa ). W okresie letnim i jesiennym popularnym źródłem zarobkowania są zbiory i sprzedaż runa leśnego. Część mieszkańców znalazła zatrudnienie w Zakładzie Betonów Komórkowych „Prefabet” w Osławie Dąbrowej, część dojeżdża do zakładów pracy w Bytowie czy Kościerzynie. Niestety, spora liczba mieszkańców została dotknięta problemem bezrobocia.

W 1840 roku zorganizowano w Studzienicach szkołę katolicką. Nauka odbywała się w dzierżawionych pomieszczeniach. W 1843 roku nauczycielem został Jan Jażdżewski, pochodzący z Parchowa. Liczba uczniów wynosiła 49. Rok później rozpoczęła się budowa bardzo skromnego budynku szkolnego. Liczba uczniów sukcesywnie wzrastała – już w 1849 roku było ich 75, w tym 10 uczniów dochodzących z Przewoza. W latach 1894 – 1895 wybudowano nową szkołę dla dzieci katolickich. Za prace budowlane odpowiadał mistrz murarski Pommerening z Bytowa. Uroczyste otwarcie nastąpiło 1 października 1895 roku, zaś 9 grudnia 1895 roku ksiądz dziekan Teofil Gierszewski z Ugoszczy, który był również inspektorem szkolnym na powiat bytowski ( do 30 czerwca 1897 r.), dokonał wyświęcenia nowego budynku szkolnego. 1 lutego 1899 r. władze zezwoliły na utworzenie drugiego etatu nauczycielskiego – drugim pedagogiem został Gottfried Rehbein. W czerwcu 1915 roku połączono szkołę katolicką z ewangelicką. Nauka w połączonych placówkach odbywała się w czterech oddziałach. W kwietniu 1930 roku zorganizowano w Studzienicach przedszkole. Szkoła takim stanie funkcjonowała do 1939 roku. W czasie działań wojennych również prowadzono w niej zajęcia lekcyjne, zaś po ich zakończeniu pierwszy nauczyciel na tych terenach zajął się organizacją polskiej szkoły, którą otwarto 4 lutego 1946 roku.