Warcaby to gra planszowa, wywodząca się z szachów, upowszechniona w
Europie we Francji u schyłku XI wieku. Gra posiada wiele odmian, spośród
których uważane za dyscyplinę sportową są jedynie warcaby polskie
(stupolowe) nazywane też międzynarodowymi. W większości krajów gra odbywa
się jednak przeważnie na szachownicy posiadającej 64 pola, z wykorzystaniem
24 pionków (po 12 dla każdego z graczy). 19 lipca 2007r. Jonathan Schaeffer
opublikował informację o najnowszej wersji programu komputerowego Chinook,
który całkowicie rozpracował warcaby angielskie. Jeżeli żaden gracz nie
popełni błędu, wówczas każda partia musi zakończyć się remisem.
Zasady gry
![](images/lines_blue_057.gif)
Gra warcaby klasyczne
(określana też warcabami brazylijskimi) jest rozgrywana na planszy 8x8
pól pokolorowanych na przemian na kolor jasny i ciemny.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Każdy gracz rozpoczyna grę z dwunastoma pionami (jeden koloru białego,
drugi -- czerwonego) ustawionymi na ciemniejszych polach planszy.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jako pierwszy ruch wykonuje grający pionami białymi, po czym gracze
wykonują na zmianę kolejne ruchy.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Celem gry jest zbicie wszystkich pionów przeciwnika (w tym damek --
patrz niżej) albo zablokowanie wszystkich, które pozostają na planszy,
pozbawiając przeciwnika możliwości wykonania ruchu. Jeśli żaden z
graczy nie jest w stanie tego osiągnąć (każdy z graczy wykonana po 15
ruchów damkami bez zmniejszania liczby pionów pozostających na
planszy), następuje remis.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Piony mogą poruszać się o jedno pole do przodu po przekątnej (na ukos)
na wolne pola.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Bicie pionem następuje przez przeskoczenie sąsiedniego pionu (lub
damki) przeciwnika na pole znajdujące się tuż za nim po przekątnej
(pole to musi być wolne). Zbite piony są usuwane z planszy po
zakończeniu ruchu.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Piony mogą bić zarówno do przodu, jak i do tyłu.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
W jednym ruchu wolno wykonać więcej niż jedno bicie tym samym pionem,
przeskakując przez kolejne piony (damki) przeciwnika.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Bicia są obowiązkowe.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Pion, który dojdzie do ostatniego rzędu planszy, staje się damką, przy
czym jeśli znajdzie się tam w wyniku bicia i będzie mógł wykonać
kolejne bicie (do tyłu), to będzie musiał je wykonać i nie staje się
wtedy damką.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Kiedy pion staje się damką, kolej ruchu przypada dla przeciwnika.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Damki mogą poruszać się w jednym ruchu o dowolną liczbę pól do przodu
lub do tyłu po przekątnej, zatrzymując się na wolnych polach.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Bicie damką jest możliwe z dowolnej odległości po linii przekątnej i
następuje przez przeskoczenie pionu (lub damki) przeciwnika, za którym
musi znajdować się co najmniej jedno wolne pole -- damka przeskakuje
na dowolne z tych pól i może kontynuować bicie (na tej samej lub
prostopadłej linii).
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Kiedy istnieje kilka możliwych bić, gracz musi wykonać maksymalne
(tzn. takie, w którym zbije największą liczbę pionów lub damek
przeciwnika).
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Podczas bicia nie można przeskakiwać więcej niż jeden raz przez ten
sam pion (damkę).
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Historia warcabów
![](images/lines_blue_057.gif)
-
Współczesne warcaby, powstałe na południu Europy w średniowieczu,
pochodzą prawdopodobnie od gry nazywanej Alquerque.
-
Pierwsze książki, tylko o grze w warcaby, powstały w XVI w. na
terenie dzisiejszej Hiszpanii wydawane w Walencji.
-
W 1668 r. ukazała się pierwsza książka w jęz.francuskim o warcabach,
nauczyciela matematyki, Pierr'a Mallet'a "Le Jeu de Dames".
-
W pierwszej połowie XVIII w. na terenie Francji pojawiła się nowa
wówczas odmiana gry w warcaby na 100-polowej warcabnicy nazwana
przez samych Francuzów warcabami polskimi (dziś określane warcabami
międzynarodowymi).
-
Pierwsze mecze o mistrzostwo świata w warcabach międzynarodowych
zostały zorganizowane pod koniec XIX w.
-
Powstała w 1947 r. Światowa Federacja Warcabowa (FJMD) uporządkowała
system rozgrywek o tytuł mistrza świata w warcabach miedzynarodowych
i do chwili obecnej sprawuje nadzór organizacyjny nad tymi
rozgrywkami.
-
Warcaby noszą w różnych krajach różne nazwy i w internecie można je
spotkać wpisując m.in.: il giocco della dama, ceske damy, dame,
damenspiel, dammen, damspel, jue de dames, juego de damas, jogo de
damas, draughts, checkers, shashki lub turku damasi.
-
Pierwsze, pisemne wzmianki o warcabach i grze w waracaby w Polsce
pochodzą z okresu średniowiecza, m.in. w statutach wiślickich
Kazimierza Wielkiego (XIV w.).
-
Twórca "Pana Tadeusza" A.Mickiewicz był wielkim entuzjastą gry w
szachy oraz w warcaby. Tym ostatnim poświęcił jeden ze swoich
poetyckich utworów "Do Franciszka (Małachowskiego)", znany też pod
tytułem "Warcaby".
-
Pierwszą polską, znaną nam, publikacją o warcabach była wydana w
1918 r. w Poznaniu książka pt. "Warcaby" napisana przez X.Waleriana
Adamskiego.
-
Od 1977 r. organizowane są w Polsce oficjalne zawody o tytuły
mistrzów Polski w warcabach międzynarodowych. Od ponad dziesięciu
lat w przeprowadzanych co roku turniejach wyłaniani są najlepsi w
naszym kraju warcabiści grający w warcaby klasyczne
|