Warcaby to gra planszowa, wywodząca się z szachów, upowszechniona w
Europie we Francji u schyłku XI wieku. Gra posiada wiele odmian, spośród
których uważane za dyscyplinę sportową są jedynie warcaby polskie
(stupolowe) nazywane też międzynarodowymi. W większości krajów gra odbywa
się jednak przeważnie na szachownicy posiadającej 64 pola, z wykorzystaniem
24 pionków (po 12 dla każdego z graczy). 19 lipca 2007r. Jonathan Schaeffer
opublikował informację o najnowszej wersji programu komputerowego Chinook,
który całkowicie rozpracował warcaby angielskie. Jeżeli żaden gracz nie
popełni błędu, wówczas każda partia musi zakończyć się remisem.
Zasady gry
Gra warcaby klasyczne
(określana też warcabami brazylijskimi) jest rozgrywana na planszy 8x8
pól pokolorowanych na przemian na kolor jasny i ciemny.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Każdy gracz rozpoczyna grę z dwunastoma pionami (jeden koloru białego,
drugi -- czerwonego) ustawionymi na ciemniejszych polach planszy.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jako pierwszy ruch wykonuje grający pionami białymi, po czym gracze
wykonują na zmianę kolejne ruchy.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Celem gry jest zbicie wszystkich pionów przeciwnika (w tym damek --
patrz niżej) albo zablokowanie wszystkich, które pozostają na planszy,
pozbawiając przeciwnika możliwości wykonania ruchu. Jeśli żaden z
graczy nie jest w stanie tego osiągnąć (każdy z graczy wykonana po 15
ruchów damkami bez zmniejszania liczby pionów pozostających na
planszy), następuje remis.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Piony mogą poruszać się o jedno pole do przodu po przekątnej (na ukos)
na wolne pola.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Bicie pionem następuje przez przeskoczenie sąsiedniego pionu (lub
damki) przeciwnika na pole znajdujące się tuż za nim po przekątnej
(pole to musi być wolne). Zbite piony są usuwane z planszy po
zakończeniu ruchu.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Piony mogą bić zarówno do przodu, jak i do tyłu.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
W jednym ruchu wolno wykonać więcej niż jedno bicie tym samym pionem,
przeskakując przez kolejne piony (damki) przeciwnika.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Bicia są obowiązkowe.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Pion, który dojdzie do ostatniego rzędu planszy, staje się damką, przy
czym jeśli znajdzie się tam w wyniku bicia i będzie mógł wykonać
kolejne bicie (do tyłu), to będzie musiał je wykonać i nie staje się
wtedy damką.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Kiedy pion staje się damką, kolej ruchu przypada dla przeciwnika.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Damki mogą poruszać się w jednym ruchu o dowolną liczbę pól do przodu
lub do tyłu po przekątnej, zatrzymując się na wolnych polach.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Bicie damką jest możliwe z dowolnej odległości po linii przekątnej i
następuje przez przeskoczenie pionu (lub damki) przeciwnika, za którym
musi znajdować się co najmniej jedno wolne pole -- damka przeskakuje
na dowolne z tych pól i może kontynuować bicie (na tej samej lub
prostopadłej linii).
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Kiedy istnieje kilka możliwych bić, gracz musi wykonać maksymalne
(tzn. takie, w którym zbije największą liczbę pionów lub damek
przeciwnika).
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Podczas bicia nie można przeskakiwać więcej niż jeden raz przez ten
sam pion (damkę).
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Historia warcabów
-
Współczesne warcaby, powstałe na południu Europy w średniowieczu,
pochodzą prawdopodobnie od gry nazywanej Alquerque.
-
Pierwsze książki, tylko o grze w warcaby, powstały w XVI w. na
terenie dzisiejszej Hiszpanii wydawane w Walencji.
-
W 1668 r. ukazała się pierwsza książka w jęz.francuskim o warcabach,
nauczyciela matematyki, Pierr'a Mallet'a "Le Jeu de Dames".
-
W pierwszej połowie XVIII w. na terenie Francji pojawiła się nowa
wówczas odmiana gry w warcaby na 100-polowej warcabnicy nazwana
przez samych Francuzów warcabami polskimi (dziś określane warcabami
międzynarodowymi).
-
Pierwsze mecze o mistrzostwo świata w warcabach międzynarodowych
zostały zorganizowane pod koniec XIX w.
-
Powstała w 1947 r. Światowa Federacja Warcabowa (FJMD) uporządkowała
system rozgrywek o tytuł mistrza świata w warcabach miedzynarodowych
i do chwili obecnej sprawuje nadzór organizacyjny nad tymi
rozgrywkami.
-
Warcaby noszą w różnych krajach różne nazwy i w internecie można je
spotkać wpisując m.in.: il giocco della dama, ceske damy, dame,
damenspiel, dammen, damspel, jue de dames, juego de damas, jogo de
damas, draughts, checkers, shashki lub turku damasi.
-
Pierwsze, pisemne wzmianki o warcabach i grze w waracaby w Polsce
pochodzą z okresu średniowiecza, m.in. w statutach wiślickich
Kazimierza Wielkiego (XIV w.).
-
Twórca "Pana Tadeusza" A.Mickiewicz był wielkim entuzjastą gry w
szachy oraz w warcaby. Tym ostatnim poświęcił jeden ze swoich
poetyckich utworów "Do Franciszka (Małachowskiego)", znany też pod
tytułem "Warcaby".
-
Pierwszą polską, znaną nam, publikacją o warcabach była wydana w
1918 r. w Poznaniu książka pt. "Warcaby" napisana przez X.Waleriana
Adamskiego.
-
Od 1977 r. organizowane są w Polsce oficjalne zawody o tytuły
mistrzów Polski w warcabach międzynarodowych. Od ponad dziesięciu
lat w przeprowadzanych co roku turniejach wyłaniani są najlepsi w
naszym kraju warcabiści grający w warcaby klasyczne
|